Wat is netvliesloslating?
Het netvlies is een lichtgevoelige laag die zich achterin aan de binnenkant van het oog bevindt. Het netvlies zet lichtstralen die via de pupil binnenkomen om in elektrische signalen, die vervolgens via de oogzenuw naar de hersenen worden doorgestuurd. Daar worden de signalen omgezet in beelden.
Het netvlies kan losraken als er glasvocht achter het netvlies komt. Meestal begint een netvliesloslating met een glasvochtloslating. Glasvocht is een heldere, gelei-achtige substantie die zich in het midden van het oog in het glasachtig lichaam bevindt. Het glasachtig lichaam is deels verbonden met het netvlies. Door ouderdom krimpt het glasvocht, waardoor het glasachtig lichaam aan het netvlies kan gaan trekken. Hierdoor kan het netvlies losraken. Dit is op zichzelf niet ernstig, maar hierdoor kan er wel een scheurtje in het netvlies ontstaan. Vervolgens kan er glasvocht achter het netvlies komen, waardoor het losraakt.
Elk jaar krijgt ongeveer 1 op de 10.000 mensen te maken met netvliesloslating. De medische term voor netvliesloslating is ablatio retinae.
Is netvliesloslating gevaarlijk?
Ja, als netvliesloslating niet behandeld wordt, dan kan het leiden tot blijvende slechtziendheid of zelfs blindheid.
Wat zijn de symptomen van netvliesloslating?
De volgende symptomen wijzen op een netvliesloslating:
-
Het zien van grijze of zwarte vlekjes, draden, beestjes of slierten. Dit wordt veroorzaakt door troebelingen en klonteringen in het glasvocht. We noemen dit ook wel mouches volantes.
-
Het zien van lichtflitsen die op bliksemschichten lijken.
-
Het zien van een donkere vlek die in een ooghoek ontstaat en zich langzaam of snel uitbreidt.
-
Minder goed zien. Dit kan gebeuren als het centrale deel van het netvlies (de macula) loslaat. Het kan ook veroorzaakt worden door een bloedvaatje dat springt bij het loslaten van het netvlies. Er komt dan bloed in het glasvocht terecht, waardoor het zicht snel afneemt.
Een netvliesloslating doet geen pijn.
Raadpleeg bij alarmsymptomen, zoals het zien van lichtflitsen of een plotselinge afname van je zicht, meteen je huisarts. Hij of zij kan beoordelen of er mogelijk sprake is van netvliesloslating en je indien nodig doorverwijzen naar het ziekenhuis voor behandeling.
Wat is de oorzaak van netvliesloslating?
Er zijn bepaalde risicofactoren zijn die de kans op netvliesloslating vergroten:
-
Sterke bijziendheid. Mensen die sterk bijziend zijn, hebben meer kans op netvliesloslating.
-
Prematuren retinopathie (ROP). Dit is een netvliesafwijking die voorkomt bij te vroeg geboren kindjes. Bij prematuren retinopathie ontstaan aan de rand van het netvlies afwijkende bloedvaatjes die aan het netvlies trekken, waardoor het deels of helemaal kan loslaten.
-
Geslacht. Netvliesloslating komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
-
Erfelijkheid. Als iemand in je familie netvliesloslating heeft gehad, dan is de kans groter dat jij er ook mee te maken krijgt.
-
Ouderdom. Netvliesloslating komt het meest voor bij mensen tussen 50 en 70 jaar oud.
-
Al eerder netvliesloslating hebben gehad. Mensen die al eens in het ene oog netvliesloslating hebben gehad, hebben meer kans om het nog een keer te krijgen, maar dan in het andere oog.
-
Staaroperatie. Mensen die een staaroperatie hebben ondergaan, hebben meer kans op netvliesloslating.
-
Oogletsel. Je oog kan bijvoorbeeld beschadigd raken door een harde klap of bal op het oog.
Heel soms krijgen mensen netvliesloslating zonder dat er sprake is van een scheurtje in het netvlies. Netvliesloslating kan dan worden veroorzaakt door:
-
Een inwendige oogontsteking (uveïtis).
-
Schade aan het oog door diabetes.
-
Zwangerschapsvergiftiging.
-
Een nierziekte.
Hoe ziet de behandeling van netvliesloslating eruit?
Netvliesloslating moet altijd behandeld worden door middel van een netvliesoperatie om slechtziendheid of zelfs blindheid te voorkomen. Er zijn drie operaties mogelijk:
-
Cerclage/plombe. Hierbij wordt een siliconen bandje (cerclage) rondom het oog aangebracht. Hierdoor snoert het netvlies wat in, waardoor het glasvocht niet meer zo aan het netvlies trekt. Onder het siliconen bandje wordt op de plek van het netvliesscheurtje een extra stukje siliconen (plombe) geplaatst om het scheurtje dicht te drukken. Soms wordt ook een klein gaatje in de oogbol geprikt om het vocht onder het netvlies weg te laten lopen. Om de oogdruk weer te herstellen en het scheurtje van binnenuit dicht te drukken, wordt vaak lucht of gas in het oog gespoten. Het scheurtje in het netvlies wordt vastgezet door het te bevriezen.
-
Vitrectomie. Hierbij wordt eerst het glasvocht zoveel mogelijk verwijderd. Daarna wordt het netvlies weer op zijn plek gezet met gebruikmaking van een speciale vloeistof. Soms wordt er ook nog een laser gebruikt om het netvlies goed te laten hechten aan de onderlaag. De speciale vloeistof wordt vervolgens weer verwijderd en vervangen door lucht, gas of olie. Op deze manier wordt het netvlies goed op zijn plek gehouden, tot het zich goed heeft gehecht aan de onderlaag. Lucht of gas verdwijnt na verloop van tijd vanzelf, maar olie moet na een paar maanden door middel van een operatie worden verwijderd.
-
Pneumatische retinopexie. Hierbij wordt er een gasbel in het oog gespoten die het netvliesscheurtje van binnenuit afsluit. Daarna wordt het scheurtje gedicht door middel van een laser of een koude behandeling.
Na een netvliesoperatie blijft het netvlies in 90% van de gevallen op zijn plek, maar dit is geen garantie voor goed zicht. Sommige mensen houden dus zelfs na een geslaagde ingreep last van verminderd zicht.
Hoe lang duurt de herstelperiode na een netvliesoperatie?
Hoe lang de herstelperiode na een netvliesoperatie precies duurt, wisselt per patiënt. Meestal gaat het om weken tot maanden. De eerste tijd na een netvliesoperatie is het oog meestal gezwollen, rood en gevoelig. Het zicht is nog wazig en blootstelling aan fel licht is onaangenaam. Tot zes maanden na de netvliesoperatie kan je zicht verbeteren.
Tip: heb je veel last van fel licht na de ingreep? Draag dan een zonnebril.
Leefregels na netvliesloslating
Na een netvliesoperatie gelden er verschillende leefregels. Zo is bijvoorbeeld gedurende de eerste week na de ingreep de houding van je hoofd erg belangrijk voor het slagen van de operatie. Verder gelden de volgende leefregels:
-
Na een netvliesoperatie mag je niet zelf autorijden. Neem dus altijd iemand mee die je na de ingreep veilig kan thuisbrengen.
-
Na controles in het ziekenhuis mag je ook niet zelf autorijden, omdat de oogarts tijdens een controle pupilverwijdende oogdruppels in je oog druppelt. Deze druppels verminderen tijdelijk je zicht en dit maakt autorijden gevaarlijk.
-
Gedurende de eerste week na de operatie moet je je hoofd zoveel mogelijk omhoog houden en hoofdbewegingen zoveel mogelijk beperken. Ook ‘s nachts moet je je hoofd omhoog houden. Je oogarts vertelt je na de ingreep precies hoe je mag liggen en zitten.
-
Gedurende de eerste week na de ingreep is voldoende rust nemen belangrijk. Je kunt dan dus nog niet aan het werk gaan. Wanneer je weer aan het werk kunt, hangt af van je herstel. Dit wisselt per patiënt. Je mag wel lopen, bukken en dingen optillen, maar doe dit zo rustig mogelijk.
-
Gedurende de eerste week na de operatie moet je zo min mogelijk lezen. Je mag wel televisiekijken en van een afstand ondertiteling lezen.
-
Na de ingreep mag je gewoon douchen of een bad nemen, maar zorg ervoor dat er geen water in je ogen stroomt. Houd je oog dus gesloten of dek het af met een doekje of washandje.
-
Gedurende de eerste drie weken na de ingreep mag je niet sporten. Als de gasbel hierna nog niet helemaal weg is, mag je nog steeds niet sporten.
-
Gedurende de eerste vier weken na de ingreep mag je niet zwemmen. Zwembadwater is namelijk een fijne broedplaats voor bacteriën, die de kans op een infectie vergroten.
-
Zolang er na de operatie een gasbel in je oog aanwezig is, mag je niet vliegen. Als er tijdens de ingreep olie is gebruikt in plaats van gas, dan mag je wel in een vliegtuig stappen.
Kom langs in de winkel
Wil je persoonlijk advies over de gezondheid van jouw ogen? Kom dan langs in de winkel. Daar helpen onze opticiens en optometristen je graag verder.