Wat is astigmatisme?
Bij astigmatisme heb je moeite met dichtbij en veraf zien doordat het hoornvlies een onregelmatige vorm heeft. Het hoornvlies is het buitenste, doorzichtige deel van het oog en zit voor de iris en de pupil. Normaalgesproken is het hoornvlies rond, bij astigmatisme is het hoornvlies ovaal. Bij een rond hoornvlies valt het licht dat via je oog binnenkomt precies op je netvlies. Bij een ovaal hoornvlies wordt het licht dat in je oog valt vervormd, waardoor het licht niet op het netvlies valt. Hierdoor zie je dingen wazig of vervormd.
Er bestaan verschillende soorten astigmatisme:
-
Myopisch astigmatisme. Bij deze vorm van astigmatisme valt licht vlak vóór het netvlies in plaats van op het netvlies, net als bij bijziendheid.
-
Hypermetropisch astigmatisme. Bij deze vorm van astigmatisme valt licht achter het netvlies in plaats van op het netvlies, net als bij verziendheid.
-
Gemengd astigmatisme. Bij deze vorm van astigmatisme valt licht zowel voor als achter het netvlies in plaats van op het netvlies.
-
Regelmatig astigmatisme. Bij deze vorm van astigmatisme is het hoornvlies glad en regelmatig. Deze vorm van astigmatisme komt het vaakst voor.
-
Onregelmatig astigmatisme. Bij deze vorm van astigmatisme is het hoornvlies onregelmatig (meer als een maanlandschap), bijvoorbeeld door letsel aan of littekenvorming op het oog. Deze vorm van astigmatisme is vrij zeldzaam.
Wat zijn de symptomen van astigmatisme?
Wanneer je last hebt van astigmatisme kan je dit herkennen aan verschillende symptomen. Wij zetten ze voor je op een rij. Herken jij jezelf in deze symptomen? Dan raden we je aan om een oogmeting te laten doen bij een opticien bij jou in de buurt.
-
Je ziet wazig zowel dichtbij als veraf
-
Je kunt je ogen niet goed scherpstellen
-
Je ziet dubbel of schitteringen
-
Je hebt pijnlijke en/of vermoeide ogen
-
Je hebt last van hoofdpijn en/of duizeligheid
-
Je moet regelmatig met je ogen knijpen om beter te kunnen zien
-
Je ziet slecht in het donker, dit kan gevaarlijk zijn tijdens het autorijden
Wat is de oorzaak van astigmatisme?
Het is onbekend wat de precieze oorzaak is van astigmatisme. Wel is bekend dat het een erfelijke aandoening is. Als astigmatisme voorkomt in je familie, dan is de kans groot dat jij het ook hebt. Astigmatisme kan erger worden met veroudering, hierdoor is het mogelijk dat je pas op latere leeftijd door krijgt dat je astigmatisme hebt.
In sommige gevallen kan astigmatisme veroorzaakt worden door letsel aan of littekenvorming op het oog. In zeldzame gevallen wordt astigmatisme veroorzaakt door keratoconus, een aangeboren oogafwijking waarbij het hoornvlies net onder het midden wat dunner is dan normaal. Hierdoor krijgt het hoornvlies een kegelachtige vorm. In de laatste twee gevallen spreken we van onregelmatig astigmatisme.
Vaak wordt gedacht dat astigmatisme wordt veroorzaakt door lezen bij weinig licht of dicht op de televisie zitten, maar dat is niet zo.
Hoe ziet de behandeling van astigmatisme eruit?
Astigmatisme kan worden gecompenseerd met een zichtoplossing zoals lenzen of een bril. Het daadwerkelijk verhelpen van astigmatisme kan door middel van een chirurgische ingreep of een speciale laserbehandeling. Wij zetten de verschillende mogelijkheden om astigmatisme tegen te gaan voor je op een rij:
-
Door het dragen van een bril met twee verschillende sterktes. Het verschil tussen de ene en de andere sterkte noemen we de cilinder.
-
Door het dragen van torische contactlenzen. Torische lenzen zijn lenzen met twee verschillende sterktes, in tegenstelling tot sferische lenzen die slechts één sterkte hebben.
-
Door het dragen van harde nachtlenzen. Dit type lens doe je in tijdens het slapen en maakt je hoornvlies iets platter. Zodra je wakker wordt doe je deze lenzen uit en behoudt het hoornvlies de platte vorm gedurende de dag. Het effect hiervan is tijdelijk. Overdag draag je dan geen bril of lenzen en voordat je gaat slapen doe je de nachtlenzen vervolgens weer in voor de dag erop.
-
Door middel van een laserbehandeling of chirurgische ingreep. Tijdens de behandeling wordt de vorm van het hoornvlies hersteld, zodat deze weer rond is.
Overleg met je opticien, optometrist of oogarts wat voor jou de beste behandeling is.
Kan astigmatisme verbeteren?
Nee, astigmatisme kan niet uit zichzelf verbeteren of genezen. Het tegenovergestelde is zelfs het geval. Astigmatisme kan erger worden met de veroudering van je ogen. Het compleet verhelpen is alleen mogelijk door het ondergaan van een laserbehandeling of chirurgische ingreep.
Wennen aan een cilinderbril
Ga je voor het eerst een bril met cilindersterkte dragen of een bril met een hogere cilindersterkte dan eerst? Het kan zijn dat je aan het begin moet wennen. Het beeld dat je ziet door de glazen, kan je als vertekend ervaren. Dit hoeft niet altijd zo te zijn, maar mocht je hier last van hebben, dan zal dit na een wenperiode van één tot drie weken verdwijnen. Je ogen zullen dan gewend zijn aan de bril met cilinder. Hoe vaker je de bril draagt, des te sneller je ogen zullen wennen . Daarom raden we aan om de bril met cilinder altijd te dragen, zodat je ogen de juiste hulp krijgen en hier snel aan gewend zullen raken.
Is een cilinderbril de oplossing voor jou?
Zijn de drie weken voorbij en kun je nog steeds niet wennen aan je bril met cilindersterkte? Het kan voorkomen dat je een verkeerde cilinder bril draagt. De symptomen hiervan kunnen zijn dat jouw zicht nog steeds wazig blijft, je last blijft hebben van vermoeide ogen en je hoofdpijn ervaart. Ga in dit geval nog eens langs bij de opticien bij jou in de buurt, zodat deze nog eens goed kan kijken wat jouw ogen nodig hebben en of een cilinder bril de oplossing is voor jou.
Astigmatisme bij kinderen
Doordat de oorzaak van astigmatisme (in veruit de meeste gevallen) erfelijkheid is, heb je van kinds af aan al een vervormd hoornvlies. Bij jonge kinderen is het soms lastig om vast te stellen of ze überhaupt slechtziend zijn. Het is soms dus ook lastig om vast te stellen of een kind astigmatisme heeft. Doordat astigmatisme kan verergeren met de leeftijd kan het ook zijn dat iemand op latere leeftijd pas merkt last te hebben van astigmatisme. Heb je het vermoeden dat je kind slecht ziet? Dan raden we aan om een oogmeting in te plannen voor je kind. Lees in dit artikel meer over wanneer je kind een bril nodig heeft en bij welke specialist je terecht kunt.
Hoe kom je erachter of je astigmatisme hebt?
Alleen een opticien, optometrist of oogarts kan echt vaststellen of je last hebt van astigmatisme door een test tijdens een oogmeting. Denk jij dat je astigmatisme hebt? Kom dan langs in de winkel voor een gratis oogmeting door een van onze gediplomeerde opticiens. Een oogmeting (ter waarde van €30) is gratis bij aankoop van een complete bril of als blijkt dat er geen zichtoplossing nodig is.