Wat is maculadegeneratie?

Maculadegeneratie is een oogaandoening waarbij het zicht steeds verder achteruit gaat. De macula bevindt zich in het midden van het netvlies en wordt ook wel gele vlek genoemd. In het netvlies bevinden zich staafjes en kegeltjes die een belangrijke rol spelen bij het omzetten van licht in beeld. In de macula bevinden zich veel kegeltjes. Als je maculadegeneratie hebt, dan sterven die kegeltjes af. Hierdoor wordt het zicht in het midden van je blikveld wazig. Het beeld eromheen blijft in veel gevallen goed. Dit proces verloopt langzaam en de meeste mensen met maculadegeneratie worden niet blind. 

Welke soorten maculadegeneratie zijn er?

Er bestaan verschillende soorten maculadegeneratie. We maken een onderscheid tussen:

• Droge maculadegeneratie. Bij deze vorm van maculadegeneratie raakt het netvlies beschadigd door een opeenhoping van afvalstoffen achter het netvlies. Hierdoor sterft het netvlies langzaam af. Droge maculadegeneratie ontstaat bijna altijd in beide ogen en verloopt langzaam. Het komt vaker voor dan natte maculadegeneratie. Droge maculadegeneratie kan overgaan in natte maculadegeneratie. 

• Natte maculadegeneratie. Bij deze vorm van maculadegeneratie groeien er abnormale bloedvaatjes in de macula. Deze bloedvaatjes bloeden snel en lekken vet, vocht en eiwitten, waardoor de kegeltjes in de macula beschadigd raken. Natte maculadegeneratie ontstaat meestal eerst in één oog, het andere oog volgt later. 

• Juveniele maculadegeneratie. Deze vorm van maculadegeneratie ontstaat over het algemeen tussen het tiende en dertigste levensjaar. Bij juveniele maculadegeneratie gaat het niet om de achteruitgang van een gezonde macula, maar om een macula die door een aangeboren afwijking niet goed is ontwikkeld. 

• Ouderdomsgerelateerde maculadegeneratie. Deze vorm van maculadegeneratie ontstaat meestal na het vijftigste levensjaar. In 80% procent van de gevallen gaat het om droge maculadegeneratie, in 20% van de gevallen gaat het om natte maculadegeneratie. 

Wat zijn de symptomen van maculadegeneratie?

De symptomen van maculadegeneratie zijn:

• Minder scherp zien. 

• Kleuren worden vager. 

• Minder goed contrast zien. 

• Rechte lijnen worden krom. 

• Een wazige, grijze of zwarte vlek zien. 

De symptomen wisselen per persoon, maar ze hebben allemaal te maken met een achteruitgang en verandering van het (centrale) zicht. Een klein deel van de mensen met maculadegeneratie gaan dingen zien die er in werkelijkheid niet zijn. Dit noemen we het Charles Bonnet syndroom. 

Wat is de oorzaak van maculadegeneratie?

De precieze oorzaak van maculadegeneratie is meestal onduidelijk. Wel is er een aantal risicofactoren die de kans op het krijgen van maculadegeneratie vergroot:

• Leeftijd. Maculadegeneratie komt bijna alleen voor bij mensen ouder dan 50 jaar. We spreken daarom ook wel van ouderdomsgerelateerde maculadegeneratie. 

• Erfelijkheid. Als maculadegeneratie voorkomt in de familie, is de kans groter dat jij het ook krijgt. 

• Roken. Mensen die 20 sigaretten per dag roken, hebben zo’n vijf keer meer kans op het krijgen van maculadegeneratie. 

• Alcohol en verzadigde vetten. Alcohol en verzadigde vetten zijn slecht voor je bloedvaten, ook die in je ogen. 

• Zonlicht. Overmatige blootstelling van de ogen aan zonlicht vergroot de kans op het krijgen van maculadegeneratie. 

• Geslacht. Maculadegeneratie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Bij vrouwen van 75 jaar en ouder neemt de kans snel toe. Dit komt door de afname van het vrouwelijke hormoon oestrogeen. 

• Oog- en huidskleur. Mensen met blauwe ogen en een blanke huid hebben meer kans op het krijgen van maculadegeneratie. 

Hoe ziet de behandeling van maculadegeneratie eruit?

Droge maculadegeneratie kan niet (goed) behandeld worden. Het is wel zo dat voedingsmiddelen die bepaalde antioxidanten bevatten (luteïne en zeaxanthine) en supplementen het proces kunnen vertragen en de kans op maculadegeneratie zelfs kunnen verkleinen. Deze antioxidanten zitten in bijna soorten groente en fruit. 

Natte maculadegeneratie kan behandeld worden door middel van:

• Injecties in het oog. Deze injecties remmen de groei van nieuwe bloedvaatjes. Bij een groot deel van de mensen gaat het zicht gedurende de eerste jaren daarna niet verder achteruit. Bij een kleiner deel treedt zelfs een verbetering van het zicht op. Een aantal jaar na de behandeling is het zicht weer hetzelfde als voor de injecties. Deze behandeling werkt dus alleen op de korte termijn. 
• Photodynamische therapie (PDT). Hierbij wordt eerst een medicijn geïnjecteerd, waarna de lekkende bloedvaatjes worden behandeld met een laser. Het medicijn zorgt ervoor dat de bloedvaatjes dichtslibben. Helaas komt maar een klein deel van de patiënten voor deze behandeling in aanmerking en het effect is gering. 

Bij de behandeling van natte maculadegeneratie is vroege opsporing erg belangrijk. Zicht dat al is verdwenen kan niet meer helemaal hersteld worden, maar de achteruitgang kan door middel van behandeling wel tot stilstand worden gebracht. 

Kom langs en laat je ogen gratis opmeten

Denk jij dat je maculadegeneratie hebt? Negeer de symptomen niet en laat je ogen gratis controleren door één van onze gediplomeerde opticiens en optometristen. Maak een afspraak bij een Pearle opticien bij jou in de buurt.